Protein Tozu Boy Uzatır Mı?

Protein tozu üreten ve Türkiye’nin kaliteli protein tozuna imza attığını gururla her yerde dile getiren bir firma olarak şunu şiddetle belirtmek istiyoruz, boy uzatma ilacı diye bir şey yoktur, protein tozu boy uzatmaz. Aksini belirten, elindeki ürünleri boy uzatıcı olarak size sunan her kim varsa, sizin cebinizdeki paraya göz dikmiş demektir. 

Ancak bu dediklerimizden sonra hemen moraliniz bozulmasın. Evet protein tozu tek başına boy uzamasında bir rol oynamayabilir; ancak protein açısından zengin beslenmek genetik potansiyelinize ulaşmanızda önemlidir.

Peki genetik potansiyel ne demektir? DNA’nız sizin boyunuzu belirleyen ana faktördür. Büyüme hormonlarının ne kadar üretileceği DNA’nız tarafından belirlenir. Vücudunuz DNA’nızdan aldığı bilgi ile hipofiz ve tiroid bezlerinde hormonları üretir ve bu hormonlar sayesinde yeni kemik yapımı oluşur. Tabi büyümeyi tetikleyen tek hormon hipofiz bezinde değildir. Şunu unutmayın, boyunuzun ne kadar uzun olacağı yüzde 60-80 oranında genetik faktörlere, yüzde 20-40 oranında aldığınız besin maddelerine (burada kastedilen makro ve mikro besinlerdir) bağlıdır. Bu konuda yapılan araştırmanın detaylarını aşağıdaki 1 numaralı linkten inceleyebilirsiniz.

Boy uzaması ne zaman durur?
Ergenliğin ilerleyen dönemlerinde, büyüme kıkırdakları kemik uçlarıyla kaynaşarak kapanır ve erkeklerde boy uzaması hızla azalır. Kadınlarda ise salgılanan östrojen hormonunun bu kıkırdaklardaki etkisi daha fazla olduğu için boy uzaması daha hızlı şekilde yavaşlar.

Buraya kadar anlattıklarımızdan ortaya çıkan tek bir gerçek var. Boyunuzun ne kadar olacağı DNA’nızda yazılıdır ve eğer kronik hastalıklar veya özel bir ilaç kullanımı yoksa bu konudaki en büyük söz sahibi hormonlarınızdır. Kullanacağınız hiçbir ilaç size yardımcı ol-ma-ya-cak-tır.   

Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi, doğru beslenme ile genetik potansiyelinizin en üst noktasına ulaşıp belki onu biraz aşmanız mümkündür. Protein de (protein tozu değil) burada devreye girer. Protein, IGF-1 hormonunun (insüline benzer büyüme hormonu) seviyelerini yükseltir.  Bir başka yazımızda da belirttiğimiz üzere (buradan okuyabilirsiniz) IGF-1 vücut tarafından üretilen, bir tür büyüme hormonudur. Tabi IGF-1 hormonunu salgılamak için proteini, protein tozu formunda almanıza gerek yok. Baklagiller, süt ürünleri, yumurta, kuruyemişler, et ve tavuk iyi birer protein kaynağıdır. Ne kadar proteine ihtiyacınızın olduğu, boyunuza, kilonuza ve ne kadar aktif yaşağdınıza (ne kadar spor yaptığınıza) bağlı olarak değişse de ergenlikte erkeklerin günlük ortalama 50 gram civarında proteine ihtiyaç duyduğu bilinmektedir.

Protein kadar önemli bir başka şey de vitaminlerdir. Boy uzatan vitaminler listesi yapsak, hiç kuşkusuz ilk sıraya D vitamini yazmak zorunda kalırız. D vitamini kalsiyum ve fosfat dengesini sağlayarak kemikleri güçlendirir. Ayrıca bir hücre çoğalması (bkz: büyüme) üzerinde olumlu etkileri vardır.

Büyüme hormonunu etkileyen bir diğer önemli şey
Büyüme hormonunu zengin bir beslenme planı ile nasıl tetikleyeceğimizi öğrendik. Peki ikinci hormonların üretilmesini başka ne etkiler? Elbette uyku. Araştırmalar 14-17 yaş arasındaki gençlerin günde ortalama 10 saat (evet yanlış okumadınız yazıyla on) uyuması gerektiğini göstermektedir. Eğer geceleri “boyum nasıl uzar” diye internette geç saatlere kadar araştırma yapıyorsanız, hedefinize ulaşmak için geri adım atıyorsunuz demektir.    

Tam bu noktada iki miti daha yıkmak istiyoruz. Aktif yaşamak yani spor yapmak boy uzaması için çok önemli olsa da basketbol kişinin boyunun uzamasına yol açmaz. Peki basketbol oynayan kişiler neden uzun diye sorabilirsiniz. Bunun sebebi, basketbol oynadıkları için uzun olmaları değil, uzun oldukları için basketbol oynamalarıdır.

Bir başka mit ise büyümeye yardımcı sporcu besinleridir. Pek çok kişi, sporcu besinlerinin büyümeye / gelişime yardımcı olduğunu okur ve orada kastedilenin boy olarak büyüme olduğunu sanır. Oysa sporcu besinleri kas hacminizi artırarak büyümenize, yani irileşmenize yardımcı olur. 

(1): https://www.scientificamerican.com/article/how-much-of-human-height/