ÇİNKO - Vücutta hangi hayati rolleri oynar?
Vücut doğal olarak çinko üretmediğinden takviyeler yoluyla almalısınız.
Burada çinko mineralinin işlevleri, yararları, dozaj önerileri ve olası yan etkileri dahil olmak üzere bilmeniz gereken her şeyi bulacaksınız.
Çinko Nedir?
Çinko, temel bir besin maddesidir ama vücudunuz onu üretemez veya depolayamaz. Bu nedenle sürekli bir tedarik sağlamalısınız.
Çinko, vücudunuzdaki birçok işlem için gereklidir:
- Enzimlerle (sindirim!) reaksiyonlar
- Bağışıklık fonksiyonu
- Protein sentezi (büyüme, gelişme, kas yapma vs.)
- DNA sentezi (hücresel seviyede onarım)
- Yara iyileşmesi
- Büyüme ve gelişme
Çinko hem bitkisel hem de hayvansal gıdalarda doğal olarak bulunur. Ama bu minerali doğal olarak içermeyen kahvaltılık gevrekler, atıştırmalıklar ve pek çok gıda günümüzde sentetik çinko formlarıyla güçlendirilir! Halbuki çinko takviyeleri ile destek vermeniz vücudunuz için çok yararlı.
ÖZET Çinko, vücudunuzun kendi başına yapmadığı önemli bir mineraldir. Büyümeye, DNA sentezine, bağışıklık fonksiyonuna ve çok daha fazlasına yardımcı olur. Vücudunuzdaki rolü çok belirgin: Çinko hayati bir mineraldir. Özellikle yaşadığımız virüs kaynaklı pandemi dönemlerinde vücudumuzun sağlıklı olması için en önde gelenlerdendir. Çünkü aslında çinko, vücudunuzda demirden sonra en çok bulunması gereken ikinci mineralidir ve her hücrede bulunur.
Kısaca Çinko, metabolizmaya, sindirime, sinir fonksiyonuna ve diğer birçok işleme yardımcı olan 300'den fazla enzimin aktivitesi için gereklidir. Ayrıca bağışıklık hücrelerinin gelişimi ve işlevi için çok kritiktir. Bu mineral aynı zamanda cilt sağlığı için de temeldir. Dahası, vücut büyümesi ve gelişimi, hücre büyümesi ve bölünmesindeki çinko rolü çok önemlidir. Tat ve koku duyularınız için de çinko gereklidir. Doğru tat ve koku için çok önemli olan enzimlerden biri bu besine bağlı olduğundan, çinko eksikliği tat alma veya koku alma yeteneğinizi azaltabilir.
Çinko’nun Faydaları
Araştırmalara göre burada birkaç yararını bir araya getirdik:
Bağışıklık Sisteminizi Güçlendirir: Çinko, bağışıklık sisteminizin güçlü kalmasına yardımcı olur. Bağışıklık hücresi işlevi ve hücre sinyali için gerekli olduğundan, bir eksiklik zayıflamış bir bağışıklık tepkisine yol açabilir. Çinko takviyeleri, belirli bağışıklık hücrelerini uyarır ve oksidatif stresi azaltır.
Örneğin, yapılan çalışmalara göre her gün çinko alımının sonucu soğuk algınlığının süresi % 33'e kadar azaldığı görülmüştür. Dahası, çinko takviyeleri, enfeksiyon riskini önemli ölçüde azaltır ve yaşlı yetişkinlerde bağışıklık tepkisini yeniden teşvik eder. Covid-19 gibi tehlikeli durumlarda herkesin mutlaka kullandığı bir takviye haline dönüşmeli.
Yara İyileşmesini Hızlandırır: Çinko, hastanelerde yanıklar, bazı ülserler ve diğer cilt yaralanmaları için bir tedavi olarak yaygın olarak kullanılır. Bu mineral, kolajen üretiminde, bağışıklık fonksiyonunda ve iltihaplanma yanıtında kritik rol oynadığından, uygun iyileşme için gereklidir. Çinko eksikliği yara iyileşmesini yavaşlatabilirken, çinko takviyesi yaralı kişilerde iyileşmeyi hızlandırabilir.
Yaşla İlgili Bazı Hastalıkların Riskini Azaltabilir: Çinko, zatürree, enfeksiyon ve yaşa bağlı hastalık riskinizi önemli ölçüde azaltabilir. Çinko, vücudunuzu enfeksiyondan korumaya yardımcı olan T hücrelerinin ve doğal öldürücü hücrelerin aktivitesini artırarak oksidatif stresi azaltabilir ve bağışıklık tepkisini artırabilir. Çinko ile takviye edilen yaşlı yetişkinler, grip aşısı tepkisini iyileştirmiş, zatürre riskini azaltmış ve zihinsel performansı artırmıştır. Hatta bir çalışma çinkonun yaşlı yetişkinlerde enfeksiyon oranlarını yaklaşık % 66 oranında azaltabileceğini belirledi.
Akne Tedavisine Yardımcı Olabilir: Akne, küresel nüfusun % 9,4'ünü etkilediği tahmin edilen yaygın bir cilt hastalığıdır! Akne, yağ üreten bezlerin, bakterilerin ve iltihaplanmanın engellenmesinden kaynaklanır. Araştırmalar, ağızdan alınan çinko tedavilerinin, iltihabı azaltarak, akneyi oluşturan bakterilerinin büyümesini engelleyerek ve yağlı bez aktivitesini baskılayarak sivilceyi etkili bir şekilde tedavi edebileceğini gösterir. Enteresan bir bilgi: Akneli insanlar daha düşük çinko seviyelerine sahip olma eğilimindedir. Bu nedenle, takviyeler semptomları azaltmaya yardımcı olabilir.
Enflamasyonu Azaltır: Çinko, oksidatif stresi azaltır ve vücudunuzdaki bazı iltihaplı proteinlerin seviyelerini azaltır. Oksidatif stres, kalp hastalığı, kanser ve zihinsel gerileme gibi çok çeşitli kronik hastalıklarda katkıda bulunan bir faktör olan kronik inflamasyona yol açar.
ÖZET Çinko, vücutta biriken iltihabı etkili bir şekilde azaltabilir, bağışıklığı artırabilir, yaşa bağlı hastalık risklerini azaltabilir, yara iyileşmesini hızlandırabilir ve akne semptomlarını iyileştirebilir.
Eksiklik Belirtileri
Şiddetli çinko eksikliği nadir olmakla birlikte, bazı genetik mutasyonları olan kişilerde, anneleri yeterince çinkoya sahip olmayan emziren bebeklerde, alkol bağımlılığı olanlarda ve bazı bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar alan kişilerde ortaya çıkabilir. Şiddetli çinko eksikliğinin belirtileri arasında büyüme ve gelişme bozukluğu, cinsel olgunlukta gecikme, deri döküntüleri, kronik ishal, bozulmuş yara iyileşmesi ve davranış sorunları bulunur. Dünya çapında yaklaşık 2 milyar insanın çinko eksikliği olduğu tahmin ediliyor – korkmayın yalnız değilsiniz!
Çinko eksikliği bağışıklık sisteminizi bozduğundan yani enfeksiyon olasılığını artırdığından- çinko eksikliğinin her yıl 5 yaşın altındaki çocuklarda 450.000'den fazla ölüme neden olduğu düşünülmektedir. Çinko’nun önemini sayılara vurarak belirtmekte fayda olduğunu düşünüyoruz.
ÖZET Çinko eksikliği için risk faktörleri arasında yetersiz beslenme, zayıf emilim, yüksek alkol kullanımı, genetik mutasyonlar ve yaşlılık sayılabilir. Çinko, kabuklu deniz ürünleri, et, kümes hayvanları ve süt ürünleri gibi yiyeceklerde doğal olarak ve kahvaltılık tahıllar ve buğday unu gibi diğer yiyeceklere doğal olmayan şeklkiyle eklenmiş olarak bulunur.
Gelelim Fazla Kullanımına ve Doz Önerileri: Çinko eksikliği sağlık sorunlarına neden olabileceği gibi aşırı alım da olumsuz yan etkilere neden olabilir. Bazı belirtiler, mide bulantısı, kusma, iştah kaybı, ishal, karın krampları ve baş ağrısı gibi semptomları içerir.
Önerilen Dozlar: Aşırı tüketimden kaçınmak için, doktorunuz tarafından tavsiye edilmedikçe yüksek doz çinko almayınız. Önerilen günlük alım miktarı yetişkin erkekler için 11 mg ve yetişkin kadınlar için 8 mg'dır. Hamile 11mg ve emziren kadınlar 12 mg tüketmelidir.
Çinko için tolere edilebilir üst seviye günde 40 mg'dır. Bununla birlikte, bu, yüksek doz takviyeleri alması gerekebilecek çinko eksikliği olan kişiler için geçerli değildir. Takviye kullanıyorsanız, çinko pikolinat gibi emilimi daha iyi formlarını seçin. Yetersiz emilen çinko oksitten uzak durun.
SONUÇ OLARAK Çinko, DNA sentezi, bağışıklık fonksiyonu, metabolizma ve büyüme için gereklidir. Enflamasyonu ve bazı yaşa bağlı hastalık riskinizi azaltabilir. Erkekler için 11 mg ve kadınlar için 8 mg olan değerler günlük kullanım için yeterlidir. Ancak yaşlı yetişkinler, çinko emilimini engelleyen hastalıkları olan kişilerin veya virüs kaynaklı epidemilerin yaşandığı dönemelerde takviye edilmesi gerekir.