1 Ayda Kaç Kilo Verilir?
Yazıya gerçekler ile başlayalım. Kilo vermek zordur ve zor olması son derece normaldir. Üstelik elde edeceğiniz sonuç sizin beslenme alışkanlıklarınıza (buzdolabınızda şu an neler olduğuna!), antrenman temponuza (tabi yapıyorsanız) ve metabolizmanız gibi onlarca farklı faktöre bağlıdır. İşte bu yüzden “ayda kaç kilo verilir?” sorusunun herkese uyacak genel geçer bir yanıtı yoktur.
Ayrıca şunun altını çizelim; sormanız gereken soru “bir ayda kaç kilo verilir?” değil, “bir ayda kaç kilo vermeliyim?” olmalı. Zira bir haftada 5 kilogram bile verebilirsiniz ancak bu kiloyu yağlardan veremezsiniz. Kaybettiğiniz çoğunlukla su miktarı ve kas kütleniz olacaktır. New York’ta yer alan Stony Brook Üniversitesi Bariatrik (obezitenin tedavisi ile ilgilenen tıp dalı) ve Metabolik Kilo Verme merkezinin yöneticisi Konstantinos Spaniolas haftada vücut ağırlığınızın %1’i kadar zayıflayabileceğinizi, bunun üzerindeki rakamlara çıktığınız zaman çok kısa süre içinde bu kiloyu geri alacağınızı belirtiyor. Yani 80 kilogram ağırlığındaki biri için 1 haftada kaç kilo verilir sorusunun yanıtı: 800 gram (evet bir kilogram bile değil). Elbette ulaşacağınız sonuç pek çok faktöre bağlı olarak değişmektedir. İşte o faktörlerden bazıları;
Su ağırlığınız
Vücudumuzun %70’inin sudan oluştuğunu okumuşsunuzdur. Peki bunu doğru şekilde algılandığınıza emin misiniz? Biz dünya üzerinde karalar ile suların birbirinden ayrı olduğu vücudumuzda suların ayrı bir yerde olduğunu düşünmeye meyilliyizdir. Oysa ki vücudumuz suyu her hücresinde, özellikle kas hücrelerinde tutar. Ve kaslarımızı aslında şişkin gösteren de bu sulardır.
Su kolayca alındığı gibi vücudumuzdan kolayca atılabilir ve tartıda en hızlı sonucu da atılan su sağlar. Uzmanların yavaş kilo vermenin daha kalıcı olmasını söylemesinin sebebi de budur. Yavaş atamadığınız kilonun su olma ve kısa sürede geri alınma ihtimali çok fazladır.
Kalori açığı
Söz konusu kilo vermek olunca hepimiz hesap kitap peşinde koşarız. Diyete başladığımız anda, günde 500 kalori yakmak ayda kaç kilo verdirir diye araştırır, dört işlem ile yediklerimizi ve harcadıklarımızı toplayıp çıkarmaya başlarız. Elbette kilo vermek için işin aritmetiğini yapmanız lazım. Bazal metabolizmanızı bilmeniz, ki burada bir diyetisyenin yönlendirmesi elzemdir, onun üzerine egzersiz ile yaktığınız kaloriyi de hesap etmeniz gerekir. Örneğin diyetisyeninizin biyoimpedans analizleri ile size verdiği bazal metabolizma hızınız 1600 kalori olsun. Antrenman ile de (mesela hafifi yürüyüş) 400 kalori yaktınız. Toplam günlük 2000 kalorilik bir harcamanız var demektir. Uzmanlar genellikle aldığınız kaloriyi bunun 500 kalori altında tutmanız gerektiğini önermektedir; ancak kesin rakamlar için bir uzmana danışmanız gerektiğinizin altını bir kez daha çizelim. Yani günlük almınızda üst limit bu hesaba göre 1500 kalori olmalı.
Gelin bu hesabı biraz daha detaylandıralım ve haftada 1 kilo vermek için günlük kalori ihtiyacını beraber hesaplayalım. Verdiğiniz kilonun tamamı yağlardan gidecekse 1 kilogram yağın yaklaşık kalori değeri 9000 kaloridir. Yani 7 gün içinde fazladan 9000 kalori harcamalı, bir başka deyişle günde 1250 kalori eksiye düşmelisiniz. Bunun 600 kalorisini antrenman ile harcayabilir 650 kalorisini beslenmeden kısarak elde edebilirsiniz. Elbette bu sürdürülebilir ve gerçekçi bir hesap değildir. Çünkü en başta belirttiğimiz gibi hiçbir zaman tartıdaki azalmanın tamamı yağlardan gelmeyecek, kas ve su kaybınız da olacaktır. Bu da bizi sonraki maddeye götürüyor:
İnsülin seviyesi
1 ayda en fazla kaç kilo verilir diye hesap yaparken dikkat etmeniz gereken konulardan biri alınan toplam kalori miktarı kadar o kalorinin geldiği kaynaklardır. Yani siz ihtiyacınızdan 500 kalori az bile alsanız, eğer insülinin salgılanmasına sebep olacak şekilde besleniyorsanız yine hedefinize ulaşmanız zor olacaktır.
Kilo verirken nihai amacınız kandaki ünsilin seviyesini düşürmektir. Düşük insülin seviyesi kaslarda glikojen formatında depolanmış karbonhidratın harcanmasını sağlayacaktır. Glikojen, kendi ağrılığının 3 katı kadar su depolanmasını sağlar. Yani harcadığınız her 100 gram glikojen size tartıda 400 gram olarak dönecektir. Ayrıca insülin seviyesinin düşmesi ile böbreklerinizdeki fazla sodyum atılacak bu da vücudunuzdaki su tutumunu düşürecektir.
Oruç tutarak bir ayda yüksek miktarda kilo verilmesinin ana sebeplerinden biri de uzun süre açlık neticesinde düşen insülin değeridir.
Antrenman çeşidi
Kilo vermek için hareket etmek çok önemlidir. İlla spor salonuna gitmek değil elbette aktif yaşamak, yani yürümek, merdiven çıkmak, çocuklarınızla açık havada oyunlar oynamak bile genel sağlığınız açısından çok önemlidir. Ancak hadi kendimize itiraf edelim; diyete başlar başlamaz hepimiz soluğu bilgisayar başında alır ve günde 1 saat yürüyüş ayda kaç kilo verdirir sorusunun cevabını aramaya çalışırız. Buna göre en doğru antrenman programını oluşturmanın mücadelesini veririz.
Yürüyüş, koşu gibi sporlar yapması en kolay olanlar olsa da, hiçbiri ağırlık antrenmanlarının sağladığı faydaya ulaşamaz. Spor yaparak 1 ayda kaç kilo verilir diye araştırma yapan Columbia Üniversitesi araştırmacıları enteresan sonuçlara ulaşmış. İki gruba ayırdıkları deneklerden bir gruba sadece kardiyo antrenmanı, diğer gruba ise ağırlık antrenmanı yaptırmışlar. 8 haftanın sonunda iki grupta vücut ağrılığının en az %9’unu kaybetmiş. Ancak aerobic antrenman yapan kişilerin verdiği kilonun %20’si yumuşak doku, yani kaslardan giderken ağırlık antrenmanı yapanlarda bu oran %8’de kalmış. Bu da bize ağırlık antrenmanının, kalıcı kilo kaybı için ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.